Các bản tin về nhận định quốc tế đối với tình hình Biển Đông
(Cập nhật đến 13/5/2014):
1. ĐCV (2/2/2014): Thiên văn bói toán: gieo quẻ đầu năm
2. BBC (21/2/2014): Căng thẳng
tiếp tục gia tăng ở Biển Đông.
3. NVO (9/4/2014): Biển
Đông có nguy cơ 'là một thùng thuốc súng'.
4. RFI (9/4/2014): Chính
Châu Âu giúp Trung Quốc tăng cường sức mạnh quân sự.
5. VN+ (12/5/2014): Chuyên gia Nhật loại trừ nổ ra xung đột vũ trang trên
biển.
6. VN+ (12/5/2014): Anh ủng hộ tuyên bố của EU về căng thẳng trên Biển Đông.
Độc giả tìn đọc năm 2013
NCBĐ (10-1-2013):
2. SGTT (13-1-2013): Các “bẫy” nguy hiểm của Trung Quốc.
3. VOA (24-1-2013): LHQ kêu gọi giải pháp hòa giải cho tranh chấp Biển
Đông.
4. PTT (24-1-2013):
Mỹ “dụ” châu Âu tham gia kế
hoạch trở lại châu Á.
5. RFI (2-2-2013): Phó tổng thống Mỹ kêu gọi Châu Âu trợ giúp Hoa
Kỳ tại châu Á.
6. PTT (9-2-2013): Báo cáo kinh ngạc về trữ lượng
dầu khí ở Biển Đông.
7. BBC (16-2-2013): EU nói 'Trung Quốc nên ra tòa án LHQ'.
8. BBC (8-3-2013): Tránh để tranh chấp Biển Đông 'quá nóng'.
9. VND (18-3-2013): Pháp giúp Trung Quốc tranh chấp với Nhật Bản.
10. VOA (28-3-2013): Cùng khai thác tài nguyên có thể hóa giải tranh chấp
Biển Đông?
11. VN+ (13-4-2013): NB không để Biển Đông thành "ao
nhà của Bắc Kinh".
12.BBC (25-4-2013): EU hậu thuẫn Philippines kiện TQ.
13. RFI (6-6-2013): Chủ quyền biển đảo: Giới chế tạo vũ khí hưởng
lợi.
14. ĐVO (28-9-2013): Ngày hòa bình Biển Đông, hòa bình thế giới
nhưng ...
15. NCBĐ (20-10-2013):
16. PTT (12-12-2013): Cạnh tranh chiến lược ở Biển
Đông.
*****
Thiên văn bói toán:
gieo quẻ đầu năm
Đàn Chim Việt - 02/02/14 |
Người viết xin nhập đề bằng ba lời tiên đoán
táo bạo hé lộ thiên cơ từ nay cho đến năm 2020:
1.
Năm
2017 nước Mỹ sẽ được lãnh đạo bởi Tam Thư Anh Kiệt (Hillary Clinton – Janet
Yellen – Nancy Pelosi).
2.
Dọn
đường trước đó là trận thư hùng giữa Tứ Đại Thiên Vương (Putin – Obama – Tập
Cận Bình – Sinzo Abe) mà hồi bán kết sẽ tỏ tường vào năm 2015.
3.
Cuộc
chạy đua Mỹ-Trung dù chưa chấm dứt nhưng bắt đầu đi vào giai đoạn kết thúc ngay
tại kỳ Thế Vận Hội 2020 ở Tokyo.
***
Nước Mỹ năm 2014 sẽ có bà Janet Yellen là phụ
nữ đầu tiên lên làm Thống Đốc Ngân Hàng Trung Ương, tức chức vụ quan trọng thứ
nhì chỉ sau ngôi Tổng Thống.
Bà Hillary Clinton rất có triển vọng trở thành
phụ nữ đầu tiên lãnh đạo Hoa Kỳ nếu quyết định ra tranh cử Tổng Thống vào năm
2017.
Năm 2015 hoặc 2017, bà Nancy Pelosi hy vọng
đứng hàng thứ ba trong nước Mỹ với chức vụ Chủ Tịch Hạ Nghị Viện nếu đảng Dân
Chủ thắng lớn qua hai kỳ bầu cử Quốc Hội.
Cho nên việc Hoa Kỳ được lãnh đạo bởi ba vị
anh thư vào năm 2017 tuy khó nhưng vẫn có thể xảy ra – vì vậy các đấng mày râu
từ nay nên thận trọng khi đối xử với phái vừa đẹp lại thông minh tài ba!
***
Lòng đất rung chuyển [1] nên Tứ Trụ Thiên
Vương sa xuống trần gian tranh nhau vẽ lại bản đồ thế giới, đó là các ông: Bạch
Đế (Tổng Thống Putin của nước Nga tuyết trắng), Hắc Đế (Tổng Thống Obama của
Hoa Kỳ, Hoàng Đế (Chủ Tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc) và Xích Đế (Thủ Tướng
Shinzo Abe của nước mặt trời mọc rực đỏ) [2]. Việc làm của các ông này được báo
chí nhắc đến hàng ngày tưởng không cần nhắc lại mà người viết xin đi ngay vào
lời tiên đoán tại sao kết quả trận thư hùng sẽ diễn ra vào năm 2015.
Hai nhân vật chính vẫn là Obama và Tập Cận
Bình, và dù tranh chấp về địa chính trị nhưng nền tảng của mỗi bên vẫn chính
nơi sức mạnh kinh tế. Nhiều dự đoán cho thấy áp lực sẽ dồn dập đến với cả Hoa
Kỳ lẫn Trung Quốc trong năm 2015, và nhà lãnh đạo nào vượt qua các thử thách
này sẽ tạo nhịp đẩy cho hồi chung cuộc trong thập niên 2020.
Cuối năm 2013 kinh tế Mỹ có dấu hiệu thoát
khỏi khủng hoảng do phát triển ở mức 2.8% với con số thất nghiệp còn 7%. Ngân
Hàng Trung Ương bắt đầu giảm lượng tiền tệ bơm vào để kích thích tăng truởng
cũng giống như người trước đây bệnh nặng nay phục hồi nên cần giảm lượng thuốc
hồi sinh. Câu hỏi đặt ra là liệu người bệnh có bị lạm thuốc hay không? Có đúng
là lượng tiền khổng lồ được tung ra đã thúc đẩy sản xuất hay chỉ tạo thêm bong
bóng mới khiến những nhà lập chính sách bị lầm lẫn với của cải được tạo ra. Nhiều
chỉ dấu đáng lo ngại khi thị trường chứng khoán và giá địa ốc nhảy vọt trong
khi nạn thất nghiệp và mức lương bổng cải thiện rất chậm thì liệu tăng trưởng
đã nhờ vào kích thích hay do tình hình kinh tế thật sự cải thiện? Nhưng mặt
khác Hoa Kỳ đang trở nên tự túc về năng lượng, đồng đô-la lại hạ giá nên sản
xuất trong nội địa đang tăng. Không ai đoán chắc được câu trả lời cho đến
khoảng cuối năm 2014 tức là lúc mà Ngân Hàng Trung Ương có thể chấm dứt các gói
kích cầu, khi đó mới biết nền kinh tế đã tự phát triển vững mạnh hay lại rơi
vào vòng xoáy của một chu kỳ khủng hoảng mới vào năm 2015.
Tình hình của Trung Quốc cũng đáng lo ngại
không kém. Tăng trưởng giảm từ 10% năm 2010 xuống còn khoảng 7.5% năm 2013, tức
là sát với chỉ tiêu do nhà nước đề ra, nhưng số nợ của các địa phương bị phanh
phui đã tăng vọt lên đến 3000 tỷ USD, tức khoảng 33% GDP. Nhà nước không dám
tăng đầu tư để kích thích kinh tế vì nợ xấu quá nhiều mà cũng sợ sẽ khơi động
một bong bóng khác đào sâu thêm mâu thuẫn giàu nghèo. Hoa Lục muốn chuyển đổi
trọng tâm kinh tế đặt từ đầu tư sang tiêu thụ tư nhân thì phải tái phân phối
lợi tức quốc gia, tức đụng chạm với các khối quyền lực nay đã bén rễ. Chương
trình cải cách kinh tế của Tập Cận Bình lệ thuộc vào việc cải thiện toàn bộ xã
hội, nhưng ông chỉ vận động chống tham nhũng và không dám cải tổ chính trị nên
giống như một người đu dây mầy mò thăng bằng giữa các đòi hỏi nghịch lý.
Nếu vào năm 2015 nền kinh tế Hoa Kỳ vẫn giữ
được mức tăng trưởng khoảng 3% còn Trung Quốc rơi xuống 6% thì Obama thắng lớn;
còn xảy ra ngược lại Hoa Lục tăng 7% trong lúc Mỹ chỉ trên 1% thì Tập Cận Bình
tạo được đà tiến để qua mặt Hoa Kỳ trong thập niên 2020. Thêm một trường hợp
thứ ba khi cả hai nước Mỹ-Trung đều cùng không giải quyết được các vấn đề kinh
tế và chính trị nội bộ, khi đó tình hình thế giới sẽ trở nên vô cùng phức tạp.
Cũng cần nhắc đến hai ông Putin và Abe. Tổng
Thống Putin thắng lớn tại Syria và trong vụ Edward Snowden khiến Hoa Kỳ bị sứt
mẻ uy tín trước đồng minh. Ông đang hứng khởi thả các đối thủ chính trị để tô
điểm hình ảnh của nước Nga, nhưng bất ngờ đến cuối năm âm lịch, Putin bị hai vố
nặng với các cuộc biểu tình tự phát chống Nga ở Ukraine và những lần tấn công
khủng bố trước kỳ Thế Vận Hội mùa Đông tại Sochi. Putin tuy là kỳ thủ cao tay
nhưng lại không thu phục nhân tâm; thêm vào việc ông hợp tác với Trung Quốc chỉ
dựa vào quyền lợi ngắn hạn nhằm tạo khó khăn cho Tây Phương để nâng cao vai trò
của chính mình mà lại không vạch ra được tầm nhìn lâu dài cho nước Nga trong
suốt thế kỷ thứ 21.
Sự nghiệp của ông Abe gắn liền với ba mũi thần
tiễn [3] mà ông bắn ra để cứu nước Nhật thoát khỏi nạn suy trầm trong suốt 20
năm nay. Nếu thành công ông sẽ vực dậy niềm lạc quan và tự tin trong dân chúng
để đẩy mạnh chính sách quốc phòng và ngoại giao nhằm đối phó với những thách
thức liên tục từ Trung Quốc. Nền kinh tế Nhật Bản tăng trưởng khả quan trong
năm 2013 nhưng phải đợi đến cuối năm 2014 người ta mới biết được kết quả lâu
dài.
***
Thế Vận Hội 2020 sẽ được tổ chức tại Tokyo.
Tuỳ theo cán cân kinh tế và quân sự cùng tinh thần dân tộc trong những năm
trước đó mà Nhật-Hoa sẽ gặp nhau trong tư cách hoà hoãn bình đẳng, kình địch
hay giữa đại quốc và chư hầu!
Thế Vận Hội 2020 tại Á Châu sẽ mang biểu tượng
chính trị vô cùng quan trọng, là cơ hội để Nhật Bản thể hiện niềm tự tin và
tinh thần dân tộc [4], nhưng cũng là dịp cho Bắc Kinh phô trương Giấc Mộng
Trung Hoa ngay trên lãnh thổ của đối thủ hàng đầu ở Thái Bình Dương, cũng giống
như Thế Vận Hội 1936 ở Bá Linh khi Hitler muốn đề cao tính ưu việt của chủng tộc
Aryan và Đức Quốc Xã tại Âu Châu [5].
Chiến tranh giữa Hoa-Mỹ-Nhật khó thể xảy ra.
Nhưng giống như vũ điệu của loài công trống phùng lông trợn mắt để dành đàn mái
mà không thật sự đánh nhau, phô trương tiềm năng kinh tế và quân sự của mỗi
quốc gia cũng đủ để phân định thứ hạng trên bàn cờ thế giới.
GDP của Trung Quốc dù chưa qua mặt Hoa Kỳ vào
năm 2020 nhưng đà tăng trưởng nhanh hay chậm đủ để thế giới tiên liệu khá chính
xác ai sẽ là siêu cường hàng đầu của thế kỷ 21.
Tương lai của Trung Quốc phần lớn lệ thuộc vào
ổn định chính trị, và nếu Tập Cận Bình giải quyết được nạn bè phái tham nhũng,
làm giảm bớt mâu thuẫn giàu nghèo trong xã hội đồng thời chuyển đổi trọng
tâm kinh tế từ xuất cảng sang tiêu thụ nội địa (nâng từ mức 35% của GDP hiện
thời lên khoảng 50%) thì ông thật sự thực hiện được Giấc Mộng Trung Hoa. Tiềm
lực kinh tế đi đôi với đà phát triển quân sự sẽ khiến Hoa Lục đánh bật ảnh
hưởng của Hoa Kỳ ra khỏi Thái Bình Dương. Trong giả thuyết này, Nhật Bản sẽ
đứng trước một chọn lựa vô cùng khó khăn: hoặc thần phục trở thành nước chư
hầu, hay trang bị vũ khí nguyên tử để tự bảo vệ nền độc lập.
Nhưng ngược lại những cải cách của Tập Cận
Bình có thể thất bại vì ông không thể chọn bước tiến xa hơn nữa để dân chủ hoá
và phát triển đất nước mà không làm rạn nứt Trung Hoa. Hoa Lục sẽ trì trệ trong
những thập niên kế tiếp, GDP tăng trưởng chỉ còn 3-4% vì không thể nào giải
quyết các mâu thuẫn nội tại.
Trung Quốc sẽ vẫn đứng hạng nhất hay nhì về số
huy chương vàng trong Thế Vận Hội 2020 nhờ vào dân số 1.3 tỷ người đủ để đè bẹp
các dân tộc khác. Nhưng tư cách tham dự sẽ cho thế giới thấy rõ đây là một ngôi
sao còn đang lên hay đã đến đỉnh điểm.
***
Thật tình mà nói thì “Thiên Cơ Bất Khả Lậu”-
người viết chọn ra 3 mốc thời gian để phiếm bàn cho vui trong dịp Tết chớ thắng
bại không biết về phần ai.
Cơ Trời tuy huyền bí nhưng Thuật Trị Nước lại
rõ ràng từ ngàn xưa cổ đại và qua suốt dòng lịch sử: thương dân quí dân thì đất
nước cường thịnh; còn ức hiếp dân thì nhân tâm ly tán nên đất nước khó tránh
nổi họa ngoại xâm.
Nhân mùa Xuân mới người viết xin chúc mọi gia
đình được an khang hạnh phúc thịnh vượng, và trong Năm Mới dành chút thời giờ
nhắc nhở đến công đức của tiền nhân.
Cũng đừng tin mấy ông thầy bói rùa… mà hãy
sống theo giá trị đạo đức và tinh thần dân tộc.
© Đoàn Hưng Quốc
© Đàn Chim Việt
———————————————————–
[1] Người Mỹ thường gọi là “tetonic
shift” để chỉ giai đoạn mà trời đất rung chuyển cho các đổi thay.
[2] Có thêm một Thiên Vương thứ năm
là bà Thủ Tướng Angela Merkel của nước Đức nhưng vì sao bổn mệnh không hiện rõ
ở phương Đông nên người viết không dám lạm bàn.
[3] Ba mũi thần tiễn của Thủ Tướng
Shinzo Abe gồm: (a) nới lỏng chính sách tiền tệ để thúc đẩy tiêu thụ và sản
xuất (b) thêm các gói kích cầu mới (c) cải tổ để guồng máy kinh tế trở nên linh
hoạt trong đầu tư và thuê mướn nhân viên.
[4] Tưởng cũng nên nhắc lại rằng
Thế Vận Hội Tokyo 1964 đã mở màn cho thời đại vàng son của nước Nhật trong ¼
thế kỷ 1965-1990.
[5] Người Mỹ da đen Jesse Owens đã
đi vào lịch sử Thế Vận Hội khi chiếm 4 huy chương vàng về điền kinh để qua mặt
lực sỉ của Đức năm 1936. Hitler tự xem là “mất mặt” vì huyền thoại về tính ưu
việt của chủng tộc Ayrian bị sụp đổ.
*****
Căng thẳng tiếp tục gia
tăng ở Biển Đông
BBC - Thứ sáu, 21
tháng 2, 2014
Chỉ trong vòng một tháng
rưỡi vừa qua, có bảy diễn biến mới xuất hiện làm gia tăng căng thẳng về cả
ngắn và dài hạn ở khu vực.
Năm diễn biến ngắn hạn
bao gồm: Phản ứng của Philippines với lệnh cấm bắt cá của Bắc Kinh, sự bị động
của ASEAN, hành động khiêu khích của hải quân Trung Quốc trên vùng bãi ngầm
James Shoal (cách Malaysia 80km), khả năng thiết lập Vùng nhận dạng phòng không
(ADIZ) trên Biển Đông, và sự phản đối mạnh mẽ hơn của Hoa Kỳ đối với các hành
vi của Bắc Kinh.
Vào tháng Một vừa qua,
chính quyền Philippines đứng ra phản đối tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên
Biển Đông. Lực lượng vũ trang của nước này còn để ngỏ khả năng hỗ trợ an ninh
cho các ngư dân đi đánh bắt cá ở vùng biển tranh chấp.
Sang tháng Hai, Tổng
thống Benigno Aquino kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ để chống lại những đòi
hỏi chủ quyền vô lý của Bắc Kinh.
Diễn biến thứ hai xuất
hiện ở hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN tại Bagan, Myanmar trong hai ngày
16-17 tháng Một. Trong khi Philippines kêu gọi ASEAN đoàn kết để phản ứng với
ADIZ và lệnh cấm bắt cá, thì phần đông các nước còn lại chỉ “bày tỏ quan ngại
sâu sắc” và mong các nước giải quyết vấn đề “bằng biện pháp hòa bình,” chứ
không đưa ra các bình luận chính thức hay hành động cụ thể nào.
Chỉ vài hôm sau đó, một
đội tàu của Hải quân Trung Quốc (PLAN), gồm tàu đổ bộ Trường Bạch Sơn
(Changbaisan), và hai tàu khu trục (Vũ Hán và Hải Khẩu), nhổ neo từ căn cứ Hải
Nam và đi tuần tra khắp Biển Đông. Đội tàu này sau đó cập bến bãi James Shoal,
cách bờ biển Malaysia có 80km và Hải Nam khoảng 1.800km, và thề bảo vệ chủ
quyền và lợi ích của Trung Quốc, báo chí nước này cho biết.
Ngày hôm sau, phát ngôn
viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Tần Cương tuyên bố chủ quyền “không thể tranh
cãi” với James Shoal.
"Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ quyền của các
bên liên quan trong việc giải quyết tranh chấp bằng các cơ chế hòa bình."
Trợ lý
Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel
Đây là lần thứ hai trong
vòng hai năm Hải quân Trung Quốc xuất hiện ở bãi này để thể hiện chủ quyền. Cả
hai lần chính quyền Malaysia đều cho rằng không hề biết sự hiện diện của quân
Trung Quốc.
Điều này khiến người ta
nghi ngờ: hoặc là Kuala Lumpur đã thiếu thành thực, hoặc khả năng cảnh báo của
hải quân Malaysia quá kém, hoặc do chính quyền nước này yêu cầu lực lượng hải
quân không đến khu vực trên để tránh va chạm.
Diễn biến thứ tư là việc
một bản dự thảo ADIZ trên Biển Đông đã được gửi lên chính quyền Trung Quốc vào
tháng 5/2013, tờ Asahi Shimbun đưa tin. Tuy ngay sau đó Bộ Ngoại giao Trung
Quốc đã lên tiếng phủ nhận, cần phải lưu ý rằng Bộ Quốc phòng nước này đã
từng tuyên bố vào năm ngoái rằng sẽ thành lập các khu vực ADIZ khác khi đã có
sự “chuẩn bị sẵn sàng.”
Diễn biến thứ năm là ở
thái độ ngày càng quyết liệt của Mỹ với ADIZ và tuyên bố chủ quyền của Trung
Quốc trên Biển Đông. Ông Evan Medeiros, giám đốc châu Á của Hội đồng An ninh
Quốc gia Mỹ, cảnh báo vào ngày 1/2 rằng sự khiêu khích của Trung Quốc sẽ có thể
làm gia tăng sự hiện diện quân sự của Mỹ ở khu vực.
Vào ngày 5/2, trong buổi
điều trần trước Ủy ban Đối ngoại thượng viện Mỹ khu vực châu Á-Thái Bình Dương,
trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel nói Trung Quốc nên thu lại các tuyên bố
về ADIZ.
Ông này cũng phản đối
“đường chín đoạn” và cho biết Mỹ sẽ ủng hộ việc Philippines đưa Trung Quốc ra
tòa án quốc tế.
“Chúng tôi hoàn toàn ủng
hộ quyền của các bên liên quan trong việc giải quyết tranh chấp bằng các cơ chế
hòa bình.”
Xung
khắc trong dài hạn
Việc Mỹ đang xem xét lại
cán cân quyền lực tại Châu Á-Thái Bình Dương và quá trình hiện đại hóa không
ngừng của Hải quân Trung Quốc là hai xu hướng dài hạn rất đáng lưu tâm.
Trong hai tháng vừa qua,
một số quan chức cấp cao của Mỹ đã đưa ra những nhận xét khá bi quan về sự thay
đổi trong cán cân quyền lực ở phía Tây Đại Tây Dương.
“Không còn nghi ngờ gì
nữa, sự thống trị tuyệt đối của người Mỹ đang giảm dần,” Đô đốc Samuel
Locklear, Tổng chỉ huy tư lệnh quân đội Mỹ ở Thái Bình Dương, cho biết trên tờ
Defense News. ”Đó không phải là điều gì đáng lo ngại, mà là thực tế cần phải nhìn
nhận.”
Trong khi đó, Thứ trưởng
Quốc phòng Mỹ Frank Kendall cho rằng sự vượt trội về công nghệ của quân đội Hoa
Kỳ đang bị thách thức nghiêm trọng từ quá trình hiện đại hóa của Trung Quốc, và
bởi sự cắt giảm ngân sách quốc phòng Hoa Kỳ.
Theo biên bản điều trần
của Văn phòng Tình Báo Hải quân Hoa Kỳ (ONI), thì Trung Quốc đang có tham vọng
tăng nhanh chóng các số lượng các đội tàu trên biển, tàu ngầm, và vũ khí.
Quốc gia này cũng vừa bắt
đầu chế tạo tàu sân bay thứ hai, dự kiến sẽ đưa vào sử dụng vào năm 2018. Nhiều
chuyên gia còn cho rằng Trung Quốc sẽ vận hành đội tàu sân bay có khả năng
chiến đấu ở các vùng biển xa vào năm 2020.
Những kế hoạch hiện đại
hóa của Trung Quốc được hỗ trợ bởi ngân sách quốc phòng đạt tới 160 tỷ đô la
trong năm 2015. Theo thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Kendall, ngân sách cho quân đội
của Trung Quốc tăng khoảng 10% mỗi năm.
"Không còn nghi ngờ gì nữa, sự thống trị
tuyệt đối của người Mỹ đang giảm dần... Đó không phải là điều gì đáng lo ngại,
mà là thực tế cần phải nhìn nhận."
Đô đốc
Samuel Locklear
Với các lực lượng bán
quân sự địa phương, Trung Quốc cũng đầu tư khá nặng tay. Vào ngày 10/1, một
chiếc tàu 5,000 tấn đã được giao cho Hạm đội Phòng vệ bờ biển phía Nam, đặt tại
thành phố Tam Sa, thuộc quần đảo Hoàng Sa. Truyền thông Trung Quốc cũng cho
biết một chiếc tàu tuần tra nặng 10 nghìn tấn, loại lớn nhất thế giới, cũng
đang được lắp ráp.
‘Rủi
ro xung đột an ninh’
Những xu hướng an ninh
ngắn và dài hạn sẽ càng làm gia tăng căng thẳng về tranh chấp chủ quyền trên
Biển Đông.
Philippines sẽ tiếp tục
đấu khẩu với Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh sẽ có thể cho tàu chiến đóng quân
tại bãi ngầm Second Thomas Shoal, khu vực tranh chấp với Manila. Sự khác biệt
trong cách tiếp cận vấn đề giữa Philippines và Malaysia sẽ khiến cho bốn nước
tranh chấp với Trung Quốc ở khu vực khó đạt được thỏa thuận chung.
ASEAN cũng đã không đạt
được đồng thuận trong việc tuyên bố lệnh cấm bắt cá của Trung Quốc, cũng như
khả năng thiết lập ADIZ, là rủi ro an ninh cho toàn Đông Nam Á, chứ không riêng
gì các nước tranh chấp.
Về phía Trung Quốc, họ sẽ
tiếp tục đẩy nhanh hiện đại hóa cả hải quân lẫn lực lượng bán quân sự tuần tra
bờ biển.
Hải quân Trung Quốc sẽ
tập trận ở trong vùng chín đoạn, vốn sẽ xâm phạm vào các khu đặc quyền kinh tế
của các quốc gia tranh chấp. Trong khi đội tàu bán quân sự sẽ tăng cường tuần
tra hoặc đóng quân trên Biển Đông với thời gian dài hơn.
Chính sách chủ động hơn
của Mỹ ở khu vực sẽ dễ dẫn tới những phản ứng về mặt chính trị, ngoại giao, và
thậm chí là quân sự, của Trung Quốc tại các vùng biển tranh chấp. Điều này cũng
dễ hiểu: quá trình hiện đại hóa hải quân và mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc sẽ
tất yếu dẫn tới sự suy giảm quyền lực của hải quân Mỹ tại phía Tây Thái Bình
Dương.
Bài lược
dịch từ bản gốc tiếng Anh phân tích của Giáo sư Carl Thayer đã đăng
trên trang The Diplomat.
*****
Biển Ðông
có nguy cơ 'là một thùng thuốc súng'
Người Việt Online - Wednesday,
April 09, 2014
TORONTO, Canada (NV) - Biển
Ðông đang tranh chấp chủ quyền giữa nhiều nước là thùng thuốc súng của nguy cơ
xung đột có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho phương Tây, theo phân tích gia
Robert Kaplan.
Robert Kaplan là một phân tích gia địa chính
trị nổi tiếng. Ông nhận định trong một quyển sách mới xuất bản có tên là
“Asia's Cauldron: The South China Sea and the End of a Stable Pacific.” Tạm
dịch là 'Vạc dầu ở Á Châu: Biển Ðông và sự chấm dứt ổn định ở Thái bình Dương,'
do Random House xuất bản.
Theo ông nhận định, cuộc tranh chấp địa chính
trị trên Biển Ðông liên quan tới nhiều nước, khu vực có tiềm năng lớn về dầu
khí, lâu nay có vẻ không được (Tây Phương) quan tâm.
“Vạc dầu có thể đang sôi sục ở Âu châu và
Trung Ðông, nhưng không có nghĩa là Á Châu ổn định hơn.” Ông Kaplan nói với đài
truyền hình CTV ở Toronto hôm Thứ Ba. “Chúng ta đã hưởng sự ổn định ở Á Châu
khá lâu.”
Cuộc tranh chấp Biển Ðông liên quan 6 nước gồm
Brunei, Việt Nam, Trung Quốc, Philippines, Malaysia và Ðài Loan. Có nước tuyên
bố chủ quyền gần như toàn thể khu vực, có nước chỉ tuyên bố chủ quyền một phần.
Cũng đang có tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật về vùng biển và quần đảo
Senkaku.
Tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh tuyên bố lập vùng
phòng không trên biển Hoa Ðông, bao gồm cả khu vực quần đảo Senkaku. Hành động
này đã bị Mỹ, Hàn, Nhật đả kích dữ dội và tuyên bố không nhìn nhận. Phi cơ quân
sự của các nước này đã bay qua khu vực mà không thông báo trước như đòi hỏi của
Bắc Kinh.
Những vùng giông tố nói trên có thể là điểm
phát khởi cho những loạt tranh chấp có thể lôi kéo Hoa Kỳ vào và có thể làm hỗn
loạn thị trường tài chính quốc tế, theo ý kiến của ông Kaplan.
“Á Châu lâu nay đang ở giữa những cuộc chạy
đua võ trang lớn lao nhất.” Ông nói.
Ðiều đáng quan ngại đặc biệt, theo ông, là
việc Trung Quốc gia tăng chi tiêu quốc phòng liên tục mấy năm qua. Mới tháng 3
vừa qua, Bắc Kinh loan báo tăng ngân sách quốc phòng năm nay 12.2%. Theo bản
tin Tân Hoa Xã, mức gia tăng chi tiêu quốc phòng này cao nhất kể từ năm 2011
đến nay.
Trong một tình huống giả định là Trung Quốc có
lực lượng hải quân lớn nhất thế giới và năng lực của Hoa Kỳ giảm xuống, theo
phân tích của ông Kaplan thì “Các cơ nguy xảy ra chiến tranh giữa Trung Quốc và
Nhật Bản tăng lên rất cao.”
Hệ quả của một cuộc chiến giả định như thế sẽ
làm xáo trộn thị trường tài chính thế giới, đồng thời, Trung Quốc có cái thế
mạnh trong tay sẽ lấn chủ quyền lãnh thổ của các nước khác chung quanh, gồm cả
Việt Nam, Philippines và Malaysia.
Trong ngày Thứ Ba, ám ảnh bởi một cuộc xung
đột quân sự có thể liên quan đến cả Hoa Kỳ về các cuộc tranh chấp trên Biển
Ðông và Hoa Ðông ngày càng trở nên rõ nét hơn, Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ
Chuck Hagel nói với người đồng nhiệm của Trung Quốc rằng Bắc Kinh không có
quyền ngang nhiên thiết lập vùng phòng không.
“Tất cả các nước có quyền thiết lập vùng phòng
không, nhưng không có quyền làm như thế một mình mà không có sự hợp tác hay sự
tham khảo của các nước khác.”
Ông Chuck Hagel nói ở Bắc Kinh. Ông cho hay
thêm là Hoa Kỳ sẽ bảo vệ Nhật Bản, Philippines và các đồng minh khác liên quan
đến tranh chấp với Trung Quốc.
Theo Trung Tâm Khảo Cứu Chiến Lược Quốc Tế
(Center for Strategic and International Studies) ở Hoa Thịnh Ðốn, Cơ quan Công
Ước Quốc Tế về Luật Biển của LHQ (UN Convention on the Law of the Sea) không có
quy định giải quyết tranh chấp chủ quyền lãnh thổ thế nào.
Trong một bài viết khác phổ biến trên tờ South
China Morning Post hôm Thứ Ba, 8 tháng 4, 2014, ông Mark Valencia, một chuyên
viên Mỹ phân tích địa chính trị khu vực Á Châu, cho rằng các tranh chấp về Biển
Ðông sẽ vẫn tiếp diễn và không thấy một giải pháp nào trong tương lai gần, cho
dù một cuộc chiến tranh toàn diện nhiều phần sẽ không xảy ra.
Trong cuộc tiếp xúc với báo chí khi đến
Honolulu họp với Hoa Kỳ và đại diện các nước ASEAN khác về đối phó với thiên
tai và các loại thảm họa khác, Bộ Trưởng Quốc Phòng Singapore Ng Eng Hen cho
rằng ASEAN và Trung Quốc rất muốn thấy có bản Quy Tắc Ứng Xử Trên Biển Ðông sớm
được thành hình.
Nhận định lạc quan của ông khác với những lời
tuyên bố của những kẻ cầm quyền ở Bắc Kinh, tức trước đến nay, không thay đổi
lập trường đòi độc chiếm cả Biển Ðông và chỉ muốn đàm phán tay đôi với các nước
tranh chấp để lấy thế nước lớn dễ chèn ép.
Không những vậy, các cuộc tập trận hải quân
quy mô của Trung Quốc hàng năm vẫn diễn ra nhiều lần chỉ để uy hiếp tinh thần
các nước nhỏ phía Nam. (TN)
*****
Chính Châu Âu giúp Trung Quốc tăng cường sức mạnh quân sự
RFI - Thứ năm 01 Tháng Năm 2014
Đức
Tâm
Vào lúc Bắc Kinh đầu tư mạnh mẽ cho quân đội và tỏ ra hung
hăng với các nước láng giềng trong các tranh chấp lãnh thổ, thì nhiều nước Châu
Âu đã thu được những khoản lợi nhuận khổng lồ qua việc bán vũ khí và cung cấp
công nghệ quân sự, bất chấp lệnh cấm vận vũ khí đối với Trung Quốc. AFP đã tiến
hành điều tra và đưa ra nhận định như trên.
Không quân Trung Quốc
hiện đang sử dụng trực thăng theo ý tưởng và thiết kế của Pháp. Khu trục hạm và
tàu ngầm của Trung Quốc hoạt động ngang dọc ở biển Trung Hoa được lắp đặt động
cơ của Đức và Pháp. Các động cơ này được giao cho Trung Quốc trong khuôn khổ
các hợp đồng “công nghệ lưỡng dụng”, tức là cho cả dân sự và quân sự.
Cuối tháng Ba vừa qua,
khi công du nước Pháp, Chủ tịch nước, kiêm Tổng tư lệnh quân đội Trung Quốc Tập
Cận Bình thông báo sẽ tăng số lượng trực thăng Airbus EC175 được chế tạo tại
Trung Quốc. Theo giới chuyên gia, dự án này có thể dẫn đến việc chuyển giao
công nghệ cho ngành công nghiệp quân sự Trung Quốc.
Theo ông Bình Khả Phu
(Andrei Chang), tổng biên tập tạp chí Hán hòa Quốc phòng Châu Á (Kawan Asian
Defense Review) ở Hồng Kông, “các xuất khẩu của Châu Âu rất quan trọng đối với
quân đội Trung Quốc. Không có công nghệ Châu Âu, hải quân Trung Quốc không thể
động đậy được”.
Sau vụ thảm sát Thiên An
Môn năm 1989, Liên Hiệp Châu Âu đã cấm vận vũ khí đối với Trung Quốc. 25 năm
sau, hai bên vẫn đang thảo luận về việc dỡ bỏ cấm vận. Thế nhưng, theo giới
chuyên gia, việc diễn giải lệnh cấm này lại tùy thuộc vào từng quốc gia.
Một phát ngôn viên của
Liên Hiệp Châu Âu cho biết: “Quyết định cuối cùng cho phép hay cấm xuất khẩu vũ
khí là trách nhiệm của các nước thành viên”.
Theo bản báo cáo thường
niên lần thứ 15 về thương mại của Liên Hiệp Châu Âu, từ năm 2002 đến 2012, các
nhà sản xuất vũ khí Châu Âu đã nhận được giấy phép xuất khẩu với tổng giá trị
lên đến 3 tỷ euros.
Trong năm 2012, các thành
viên Liên Hiệp Châu Âu đã cho phép xuất khẩu 173 triệu euros vũ khí, trong đó
có cả “những đại bác nòng trơn” của Anh và “tàu chiến” của Hà Lan. Hơn 80% các
giấy phép xuất khẩu này là của Pháp và một báo cáo của nghị viện Pháp thẩm
định, trong năm 2012, vũ khí mà Pháp bán cho Trung Quốc trị giá 104 triệu
euros.
Năm 2013, Trung Quốc đã
nhập khẩu chủ yếu vũ khí từ Nga. Khoảng 18% tổng số lượng vũ khí mà Trung Quốc
nhập khẩu, đến từ Pháp, Đức và Anh.
Hiện nay, Trung Quốc có
ngân sách quân sự đứng hàng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Hoa Kỳ. Tháng trước,
Bắc Kinh thông báo chi phí quân sự trong năm 2014 tăng 12%.
Các động cơ cũng như các
phần mềm được thiết kế cho máy bay tiêm kích, đã được xuất khẩu dưới dạng “các
công nghệ lưỡng dụng” và do vậy, tránh được lệnh cấm vận.
Bà Bernadette Andereosso,
phụ trách nghiên cứu Châu Âu ở Đại học Limerick, Ai Len, nhận định, chính sách “lưỡng
dụng” của Châu Âu “rất tự do và rất khoan dung”.
Ông Roger Cliff, chuyên
gia quân sự thuộc Hội đồng Đại Tây Dương cho rằng, các trực thăng mới nhất của
quân đội Trung Quốc chỉ là một phiên bản được hiện đại hóa từ các trực thăng
của Airbus.
Đối với ông Emil
Kirchner, đại học Essex, Anh Quốc, thì “việc thiếu vắng một chiến lược chung
của Châu Âu có thể sẽ gây ra những thiệt hại cho lợi ích của chính Châu Âu”.
Theo ông Andrew Smith,
thuộc tổ chức phi chính phủ “Chiến dịch chống bán vũ khí”, các giá trị của Châu
Âu “rất thường xuyên bị trà đạp chỉ vì những lợi nhuận trước mắt của các doanh
nghiệp sản xuất vũ khí”.
Đương nhiên, Bộ Quốc
phòng Trung Quốc từ chối bình luận về cuộc điều tra của AFP.
*****
Chuyên gia Nhật loại trừ nổ ra xung đột vũ
trang trên biển
Hữu Thắng/Tokyo (Vietnam+) lúc :
12/05/14
Phóng viên TTXVN tại Nhật Bản đã có bài phỏng
vấn giáo sư danh dự Trường Đại học Tokyo, ông Akira Ishii, liên quan đến việc
Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa
Việt Nam.
Giáo sư Akira Ishii là người am hiểu và có
nhiều năm nghiên cứu về Trung Quốc cận-hiện đại.
- Hồi tuần trước, Trung Quốc tuyên bố hạ đặt
giàn khoan Hải Dương-981(Haiyang Shiyou-981) trái phép tại thềm lục địa Việt
Nam và còn thực hiện những động thái mang tính khiêu khích nguy hiểm nhằm vào
các tàu của cảnh sát biển và kiểm ngư của Việt Nam như phun vòi rồng và cố tình
đâm va gây hư hại tàu, gây thương tích cho một số cán bộ chấp pháp Việt Nam.
Theo Giáo sư, lý do thực sự của việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan này là gì ạ?
Giáo sư Akira Ishii: Trung
Quốc đã có ý đồ khai thác nguồn lợi dầu mỏ ở Biển Đông từ cách đây hàng thập
kỷ. Tôi cho rằng diễn biến phức tạp trên thực địa vừa rồi cũng như căng thẳng
được đẩy lên cao ở Biển Đông giữa hai nước chưa hẳn đã nằm trong dự liệu của
nhà cầm quyền Trung Quốc khi họ quyết định đặt giàn khoan Hải Dương 981. Họ
chưa lường hết được những hệ quả của động thái này. Động thái đó đã buộc Việt
Nam phải lên tiếng phản đối mạnh mẽ.
Tuy
nhiên, theo đánh giá của cá nhân tôi, hoạt động của hải quân Trung Quốc tại khu
vực Hoàng Sa vẫn tỏ ra dè dặt và chưa thấy có dấu hiệu gia tăng. Cần lưu ý là
sự kiện lần này xảy ra ngay sau chuyến công du châu Á của Tổng thống Mỹ Barack
Obama. Trong chuyến công du châu Á lần này, Mỹ và Philippines đã ký kết Hiệp
định hợp tác quân sự, thắt chặt quan hệ đồng minh. Và đây có thể là lý do chính
khiến cho căng thẳng trên Biển Đông được đẩy lên cao.
- Có quan điểm cho rằng việc Trung Quốc đặt
giàn khoan trái phép tại thềm lục địa Việt Nam không chỉ nhằm mục đích khai
thác cho nhu cầu dầu lửa mà nó mang động cơ về chính trị. Ý kiến của ông về
việc này ra sao ạ?
Giáo sư Akira Ishii: Việc
Trung Quốc xác lập quyền kiểm soát đối với các vùng biển đã nằm trong mục tiêu
hàng thập kỷ qua của nước này. Ý nghĩa của việc xác lập quyền chi phối hải
dương của Trung Quốc là nhằm đối đầu với Mỹ.
Bắc
Kinh đang thực hiện kế hoạch cân bằng ảnh hưởng với Mỹ thông qua việc phân chia
phạm vi ảnh hưởng và chi phối thực tế tại Tây Thái Bình Dương. Biển Đông và
biển Hoa Đông đương nhiên là không nằm ngoài toan tính của Bắc Kinh. Và thực tế
là chúng ta đã nhận thấy quan điểm mở rộng ảnh hưởng về hải dương của Trung Quốc
thông qua các sự kiện vừa rồi. Rõ ràng, đối tượng chính mà Bắc Kinh muốn nhắm
đến chính là Washington.
- Để đối phó với tham vọng hải dương và những
động thái nguy hiểm của Trung Quốc trên các vùng biển, Nhật Bản và các quốc gia
cần phải làm gì để ngăn chặn hoặc hạn chế nguy cơ nổ ra xung đột?
Giáo sư Akira Ishii: Theo
tôi, các nước trong đó có Nhật Bản cần sớm thống nhất đối sách hiệu quả nhằm
đương đầu với những thách thức mà Trung Quốc đặt ra đối với khu vực. Đây là một
sứ mệnh tối quan trọng. Và căn cứ để chúng ta triển khai được việc đó không gì
khác là phải dựa vào Luật pháp quốc tế.
Trở
ngại lớn nhất mà các nước hiện đang gặp phải chính là những tranh cãi về vấn đề
sở hữu các hòn đảo. Tuy nhiên, một điều hiển nhiên đúng là tất cả các nước đều
có quyền tự do đi lại trên biển.
Tôi cho
rằng “đường chín đoạn” mà Bắc Kinh vẽ ra trên Biển Đông quả thật là một điều
“nực cười.” Dù có nói thế nào thì căn cứ vào luật pháp quốc tế, “đường chín
đoạn” cũng hết sức phi lý. Theo hiểu biết của tôi thì “đường chín đoạn” không
phải do Chính quyền Trung Quốc hiện nay tự nghĩ ra mà nó có nguồn gốc từ thời
Trung Hoa Dân Quốc. Về sau, Chính quyền Trung Quốc hiệu chỉnh lại và dựa vào
vào đó để đưa ra các yêu sách chủ quyền. Và đương nhiên là các nước đã phản ứng
trước sự phi lý của “đường chín đoạn” căn cứ theo luật pháp quốc tế.
Chính
phủ Trung Quốc luôn tuyên bố rằng Biển Đông nằm trong “lợi ích cốt lõi” của Bắc
Kinh song tôi được biết không ít người Trung Quốc có quan điểm khác với chính
quyền và họ ủng hộ quyền tự do đi lại trên biển của các quốc gia.
- Theo ông, Trung Quốc được gì và mất gì qua
động thái đặt giàn khoan tại thềm lục địa của Việt Nam?
Giáo sư Akira Ishii: Rất
khó để xác định được cái được và cái mất của Trung Quốc thông qua sự việc lần
này. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là Trung Quốc sẽ không thay đổi chính sách
chiếm đóng đối với quần đảo Hoàng Sa cũng như mở rộng khả năng kiểm soát đối
với vùng biển xung quanh quần đảo này. Tôi e rằng Trung Quốc sẽ thực hiện mục
đích khai thác và tìm kiếm các nguồn lợi dầu mỏ đến cùng đối với khu vực này.
Cộng
đồng quốc tế và các nước trong khu vực đang gây sức ép buộc Trung Quốc phải từ
bỏ động thái trên. Từ ngày 10/5, Hội nghị của ASEAN tại Myanmar bắt đầu khai
mạc. Đương nhiên là Trung Quốc sẽ theo dõi sát sao những động tĩnh từ Hội nghị
lần này bởi Việt Nam sẽ đưa vấn đề Biển Đông ra bàn thảo.
Tôi cho
rằng chắc chắn Việt Nam cần đưa ra đề nghị đối với ASEAN là phải nhất trí một
quan điểm và đối sách rõ ràng đối với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông. Trung Quốc
sẽ chờ đợi xem ASEAN có phản ứng ra sao đối với các sự kiện vừa qua tại Biển
Đông và các nước Đông Nam Á sẽ đi đến nhất trí trong vấn đề gì và với mức độ
thế nào để từ đó Bắc Kinh xác định những động thái tiếp theo của họ trong thời
gian tới.
- Như giáo sư cũng biết là Philippines đã đưa
vấn đề “đường chín đoạn” của Trung Quốc ra tòa án quốc tế phân xử và có ý kiến
cho rằng Việt Nam cũng nên đưa vấn đề chủ quyền lãnh hải với Trung Quốc ra tòa
án quốc tế. Ý kiến của ông ra sao về vấn đề này?
Giáo sư Akira Ishii: Tôi
nghĩ là mỗi nước đều có lập luận và tuyên bố riêng về vấn đề lãnh thổ. Trong
trường hợp của Nhật Bản, Tokyo cho rằng không có tranh chấp đối với quần đảo
Senkaku và lẽ dĩ nhiên là không thể đưa ra tòa án quốc tế.
Còn
trong trường hợp của Việt Nam, nếu Chính phủ Việt Nam khẳng định lập trường tồn
tại tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa với Trung Quốc, cũng có ý
kiến đề xuất phương án Việt Nam cần kiện ra tòa án quốc tế và yêu cầu Bắc Kinh
tuân thủ phán quyết mang tính ràng buộc pháp lý của tòa.
Tuy
nhiên, Trung Quốc có chấp thuận tham gia phân xử hay không lại là một vấn đề
khác. Sẽ vẫn tốt hơn nếu các bạn áp dụng nhiều phương thức khác nhau để giải
quyết những vướng mắc với Trung Quốc.
- Vậy ông có thể đưa ra một số dự báo về tình
hình hiện nay hay không? Liệu Trung Quốc có tiếp tục những hành động leo thang
hay sẽ tìm cách hạ nhiệt?
Giáo sư Akira Ishii: Một
điều chắc chắn là Trung Quốc sẽ không thay đổi tham vọng mở rộng ảnh hưởng tới
các vùng biển của họ. Tuy nhiên, Nhật Bản và các nước ASEAN sẽ vẫn tiếp tục
phát triển quan hệ kinh tế và các lĩnh vực hợp tác với Trung Quốc. Quan điểm
hợp tác của các bên vẫn chưa có xáo trộn.
Trong
quan hệ với Việt Nam cũng vậy, mặc dù giữa hai bên căng thẳng trong vấn đề biển
đảo nhưng các cuộc gặp cấp cao giữa lãnh đạo hai nước sẽ vẫn diễn ra đều đặn và
vì vậy mà quan hệ thương mại song phương không bị ảnh hưởng.
Và tôi
dự đoán là chính quyền Bắc Kinh sẽ đi theo phương châm là vừa thực hiện tham
vọng biển nhưng vẫn duy trì các hoạt động thương mại một cách bình thường với
Việt Nam. Quan hệ Nhật-Trung hiện cũng diễn biến như vậy. Mặc dù giữa Trung
Quốc và Nhật Bản hiện căng thẳng trong vấn đề lịch sử và chủ quyền đối với quần
đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) nhưng Trung Quốc chắc chắn vẫn muốn
duy trì quan hệ giao thương kinh tế với Nhật Bản. Nếu như Trung Quốc và Nhật
Bản dàn xếp được khúc mắc trong vấn đề lịch sử và chủ quyền biển đảo thì quan
hệ hai nước sẽ trở lại quỹ đạo bình thường.
Trong
vấn đề Hoàng Sa, tôi cho rằng Trung Quốc sẽ không thay đổi tham vọng mở rộng
quyền chi phối thực tế đối với vùng biển quanh quần đảo này. Tuy nhiên, vào
thời điểm hiện nay, Trung Quốc chưa tính đến việc đánh chiếm hay xác lập khả
năng chi phối toàn bộ khu vực Biển Đông.
Tuy
hiện nay các cuộc thương thảo giữa Trung Quốc và ASEAN về Bộ Quy tắc ứng xử ở
Biển Đông (COC) vẫn chưa có mấy tiến triển song việc thúc đẩy đàm phán và đặt
ra với Bắc Kinh nghĩa vụ tuân thủ các quy tắc này có ý nghĩa quan trọng. Tôi
nghĩ là không có biện pháp nào khác ngoài việc các bên cùng thương lượng sớm đi
đến thống nhất COC và đây là cách thức duy nhất để hạ nhiệt căng thẳng trên
Biển Đông.
- Sau cuộc khủng hoảng ở Ukraine, tình hình
chính trị thế giới có nhiều thay đổi trong đó Nga và Trung Quốc đang có xu
hướng xích lại gần nhau. Hồi đầu tháng, hai nước này tuyên bố tổ chức tập trận
trên biển Hoa Đông. Theo ông, việc Nga-Trung xích lại gần nhau có tạo ra cục
diện mới ở châu Á-Thái Bình Dương hay không?
Giáo sư Akira Ishii: Quan
hệ Nga và Trung Quốc từ lâu đã có những ràng buộc nhất định và hai bên vẫn hợp
tác với nhau trên nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, họ không bao giờ là đồng minh của
nhau. Vì vậy, mà cuộc tập trận trên biển lần này giữa hải quân hai nước thu hút
chú ý của dư luận song tôi nghĩ rằng cuộc tập trận này không nhằm vào Nhật Bản
hay ASEAN.
Mối
quan hệ Nga-Trung thực chất chỉ là cần đến nhau vì một mục đích nào đó trong
ngắn hạn mà thôi. Hai bên không hề có ý định trở lại với quan hệ đồng minh kiểu
Xô-Trung từng có trước đây. Và tôi cho rằng nên loại trừ khả năng Nga và Trung
Quốc bắt tay với nhau để đối trọng với ASEAN và Nhật Bản.
- Có giả thuyết cho rằng sự xích lại gần nhau
giữa Nga và Trung Quốc, dù chỉ là trong ngắn hạn thì vô hình trung có thể khiến
cục diện địa chính trị tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương phân cực mạnh mẽ và
làm phát sinh khả năng xuất hiện một cuộc Chiến tranh Lạnh thứ hai. Đánh giá
của ông về việc này ra sao ạ?
Giáo sư Akira Ishii: Tôi
không nghĩ là sự chuyển dịch Nga-Trung vừa qua sẽ làm bùng phát Chiến tranh
Lạnh ở châu Á-Thái Bình Dương. Bất chấp tình hình ở Ukraine, biển Hoa Đông hay
Biển Đông, quan điểm giữa Nga và Trung Quốc khác biệt nhau hoàn toàn.
Xét về
toàn cục, Trung Quốc gần như không đồng tình với Nga trên mọi phương diện. Đơn
cử như việc Trung Quốc không chấp nhận tách độc lập cho các dân tộc thiểu số
như Tây Tạng và Duy Ngô Nhĩ trong khi Nga cho rằng Bắc Kinh cần phải tiến hành
việc này. Cho nên tôi nghĩ cuộc khủng hoảng Ukraine không phải là cơ hội châm
ngòi cho Chiến tranh Lạnh giữa khối Nga-Trung và khối Nhật-Mỹ-ASEAN.
- Ông cho rằng khả năng xảy ra Chiến tranh
Lạnh hầu như không có. Vậy thì nguy cơ nổ ra các cuộc xung đột vũ trang cục bộ
như trên biển Hoa Đông và Biển Đông liệu có xảy ra hay không?
Giáo sư Akira Ishii: Tôi
nghĩ các cuộc đụng độ nhỏ lẻ là việc không thể tránh khỏi nhưng những vụ đụng
độ nhỏ gần như khó có thể bùng phát thành những cuộc xung đột vũ trang quy mô
lớn hay thậm chí là chiến tranh giữa các nước.
Với
tình hình ở Biển Đông và quan hệ Việt-Trung hiện nay, tôi cho rằng tình hình sẽ
không diễn biến xấu. Bằng chứng là quân đội Trung Quốc và Việt Nam không can dự
vào vụ việc. Và để căng thẳng dịu bớt, vẫn cần phải có thời gian.
Giờ đã
là tháng 5/2014 rồi. Tháng 9/2014, một hội nghị của APEC 2014 sẽ diễn ra tại
Trung Quốc và tôi cho rằng đây sẽ là cơ hội cho các bên cải thiện quan hệ. Nhật
Bản hiện cũng đang ráo riết chuẩn bị cho chuyến thăm của Thủ tướng Shinzo Abe
và cuộc gặp cấp cao Nhật-Trung. Từ nay đến đó, tôi nghĩ rằng tình hình sẽ lắng
dịu. Lãnh đạo của Việt Nam cũng sẽ đến Trung Quốc dự hội nghị và đây sẽ là cơ
hội tốt để tình hình bớt căng thẳng./.
*****
Anh ủng hộ tuyên bố của EU về căng thẳng trên Biển Đông
(Vietnam+) : 12/05/14
Liên quan đến căng thẳng hiện nay trên Biển
Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc, Chính phủ Anh cho biết nước này ủng hộ tuyên
bố của Liên minh châu Âu (EU) đưa ra hôm 8/5 và đã nêu vấn đề này với Chính phủ
Trung Quốc ở cấp bộ trưởng.
Trong
một tuyên bố đăng tải trên trang web của Bộ Ngoại giao Anh (FCO), Quốc vụ khanh
Bộ Ngoại giao Hugo Swire khẳng định: "Việc Trung Quốc đặt giàn khoan ở
vùng biển của Việt Nam đã khiến căng thẳng leo thang trên Biển Đông. Anh ủng hộ
tuyên bố của EU đưa ra ngày 8/5 và đã nêu vấn đề này với Chính phủ Trung Quốc ở
cấp bộ trưởng. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và tìm cách hạn chế
căng thẳng leo thang."
Trước đó, người phát ngôn của Cao ủy phụ trách
chính chính sách an ninh và đối ngoại EU đã ra tuyên bố về tình hình căng thẳng
trên Biển Đông sau khi Trung Quốc đơn phương đưa giàn khoan Hải Dương-981
(Haiyang Shiyou-981) vào hoạt động trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm
lục địa Việt Nam, cũng như việc các tàu thuyền nước này, trong đó có tàu quân
sự, uy hiếp và gây hại cho các tàu thuyền Việt Nam.
Tuyên bố viết: "Chúng tôi quan ngại về
những diễn biến giữa Trung Quốc và Việt Nam liên quan đến hoạt động của giàn
khoan Trung Quốc Hải Dương-981. Đặc biệt, EU lo ngại các hành động đơn phương
có thể ảnh hưởng đến tình hình an ninh trong khu vực, bằng chứng là các vụ va
chạm gần đây giữa các tàu của Việt Nam và Trung Quốc.
Chúng tôi hối thúc các bên liên quan tìm kiếm
giải pháp hòa bình và hợp tác, phù hợp với luật pháp quốc tế, cụ thể là Công
ước Liên hợp quốc về Luật Biển, và tiếp tục đảm bảo tự do và an toàn hàng hải.
Chúng tôi cũng kêu gọi các bên thực hiện các biện pháp nhằm làm giảm căng thẳng
và tránh đưa ra các hành động đơn phương có thể gây bất lợi cho hòa bình và ổn
định tại khu vực. EU sẽ tiếp tục theo dõi sát các diễn biến này"./.
*****
Báo Nhật: Cư dân mạng Trung Quốc hung hăng quá
InfoNet:
13/5/2014
Trang Livedoor, một trong
những mạng tin lớn nhất của Nhật, đã dẫn đăng lại bài viết Sankei Shimbun, chỉ
trích thái độ cực đoan, hiếu chiến thái quá của cư dân mạng Trung Quốc khi nước
này đi gây hấn trên biển Đông.
“Sau những va chạm trên Biển
Đông, người dùng Internet Trung Quốc đã phản ứng dữ dội. Họ đòi chiến tranh,
dùng ngôn ngữ xúc phạm đối với những các nước khác”, bài viết trên Livedoor
nhận định.
Trong vụ việc Trung Quốc
đưa giàn khoan dầu vào biển Đông, Việt Nam đã mạnh mẽ lên án và tuyên bố “đây
là hành vi xâm phạm chủ quyền, Trung Quốc ngang ngược trong vùng đặc quyền kinh
tế của Việt Nam”.
Trong khi đó, Trung Quốc
đã đáp lại những lời kêu gọi của chính phủ Việt Nam bằng những hành động bạo lực
như bắn vòi rồng, đâm tàu và thậm chí đưa cả tiêm kích đến vùng biển này.
Theo Sankei Shimbun, khi
có những thông tin về xung đột trên biển Đông, cư dân mạng Trung Quốc đã có
những người đòi phát động chiến tranh với những phát ngôn hiếu chiến như: “Tại
sao lại chỉ là bắn vòi rồng? Hãy bắn pháo trực tiếp”. “Đánh chìm tàu Việt Nam”,
“Hãy trừng phạt kinh tế và tấn công Việt Nam”…
Đồng thời, việc
Phillipines bắt tàu cá Trung Quốc cùng 11 ngư dân cũng trở thành tiêu điểm
truyền thông trong tuần qua ở Trung Quốc.
Chính phủ Trung Quốc đã
họp báo và có những phát ngôn chính thức về cả hai sự việc trên sau khi bị
truyền thông thế giới làm cho “ê mặt”, nhằm vớt vát lại hình ảnh ở trong nước.
Thế nhưng, những phát
ngôn của Trung Quốc lại cố tình lấp liếm, nói sai sự thật, hoặc nói chỉ một
phần sự thật. Trong vụ việc tàu cá Trung Quốc bị Phillipines bắt giữ, chính phủ
Trung Quốc đã cố tình giấu nhẹm đi thông tin về tình trạng của tàu này khi bị
bắt: trên tàu có đến 500 con rùa biển quý, loài vật trong danh sách bảo tồn, bị
cấm săn bắt.
Sankei Shimbun đã dẫn
đăng một ý kiến của độc giả tại Hồng Kong về vụ việc này, cho rằng người những
người "được biết đầy đủ thông tin" sẽ "xấu hổ mà chết" nếu
bị người nước ngoài chất vấn vì vi phạm luật bảo vệ động vật hoang dã.
Chỉ có một số ít độc giả
tỉnh táo như vậy, một trong số đó đã lên tiếng thẳng thừng trên mạng tin Sina:
“Chính phủ Trung Quốc đừng làm như mình là nạn nhân nữa”.
Trong khi phần còn lại,
đa số cư dân mạng bày tỏ thái độ tức giận vì “chính phủ chỉ biết cứng rắn trong
nước mà nhu nhược ở ngoài”. “Phát ngôn viên Ngoại giao nói ư? Tôi không cần
nghe. Nếu có một cái máy ghi âm, sẽ thấy mỗi lần họ nói một khác”, một độc giả
khác chỉ trích.
Thậm chí, còn có ý kiến
mỉa mai nói rằng nên đổi tên “Bộ Ngoại giao Trung Quốc thành Bộ phản đối”.
Và sự việc đã đi quá đà,
việc cư dân mạng dùng từ ngữ miệt thị đối với các nước như gọi các nước
đối đầu bằng “bọn khỉ”. Hành động thái quá này bị xem là một hành vi có tính kỳ
thị và phản văn minh.
Tuy nhiên, theo Sankei
Shimbun, ngày 7/5, Trung Quốc bắt đầu chế độ kiểm soát bình luận độc giả và xóa
nhiều bài viết cũng như các bình luận “nhạy cảm” vào ngày 8/5 để kiểm soát dư
luận trong nước.
(Còn nữa)
No comments:
Post a Comment